Agressie

 

e meest voorkomende vorm van agressief gedrag is het zogenaamde “aai en bijt-syndroom”.
Hierbij vertoont de kat tijdens het aaien plotseling agressief gedrag: hij/zij zal zich plotseling vliegensvlug omdraaien en proberen in je hand te bijten, soms grijpt de kat je hand of pols met de voorpoten en trapt dan met de achterpoten tegen je hand of arm. Vervolgens springt de kat van je schoot en gaat zich elders uitgebreid zitten wassen. Dit gedrag heeft te maken met een vorm van onzekerheid: ze hebben plotseling het gevoel dat ze niet veilig zijn en voelen zich dan heel kwetsbaar. Om zich te laten aaien moeten ze zich in principe volledig aan jou overgeven en je voor 100% vertrouwen.
Het is eigenlijk een situatie die vergelijkbaar is met het zich laten verzorgen/wassen door de moederpoes. Niet iedere kat heeft geleerd om een dergelijk intiem contact met mensen te accepteren. Dat heeft te maken met de socialisatieperiode van de kat als kitten, maar ook met het individuele karakter.Het beste is om te proberen geleidelijk aan je kat te laten wennen aan dergelijk lichamelijk contact. Kies een rustig moment uit om rustig met de kat op schoot te zitten of bij hem/haar te gaan zitten. Aai slechts een korte periode terwijl je zachtjes tegen hem/haar praat en geef de kat iets wat hij/zij heel lekker vindt om hem/haar te belonen. Stop onmiddellijk met aaien en negeer de kat als je merkt dat de kat zich aanspant, de oren naar achteren beweegt, met de staartpunt gaat slaan of grote pupillen krijgt. Straf de kat niet voor hierboven beschreven gedrag: dit maakt het bedreigde gevoel voor de kat alleen maar erger.Naast deze vorm van reactieve agressie, is er ook een vorm van actieve agressie waarbij katten hun eigenaren aanvallen zonder directe aanleiding. Bijvoorbeeld als ze gewoon langs de kat heenlopen of ergens zitten zonder dat ze contact zoeken met de kat. We moeten deze vorm van agressie zien als een uiting van opgekropte energie en/of frustratie. Het zal dan ook meestal voorkomen bij katten die niet naar buiten mogen/kunnen en die in een prikkel arme omgeving leven. Het komt ook wel voor als een soort afreageren: als katten bijvoorbeeld de toegang tot een bepaalde ruimte wordt geweigerd in huis, of als ze een andere kat buiten zien die ze eigenlijk wel zouden willen verjagen of een vogel zien die ze eigenlijk zouden willen vangen dan uiten ze hun frustratie vaak op deze manier.
Probeer om jezelf niet tot prooi te maken bij dit soort aanvallen (moeilijk!). Blijf gewoon doodstil staan of zitten en pak de kat rustig bij het nekvel en zet hem weg. Negeer hem/haar een poosje en ga pas weer bewegen als de kat zijn/haar aandacht ergens anders op gericht heeft.
We kunnen deze vorm van agressie veelal voorkomen door regelmatig te spelen met de kat (speeltjes aan een touwtje), de kat te voorzien van speeltjes waar hij/zij achteraan kan rennen (balletjes, propjes papier, etc.), klimpalen e.d. neer te zetten en bijvoorbeeld het eten af en toe eens te verstoppen in huis, zodat de kat moeite moet doen om het te vinden. Er zijn ook speciale ballen te koop waar je brokjes in kunt stoppen, die er geleidelijk aan uitkomen terwijl de kat met de bal speelt.

Wat is het verschil tussen acute en chronische stress?

– Welk hormoon komt bij stress vrij?

– Hoe lang blijft dit in het bloed actief?

– Wat kan er gedaan worden om stress te voorkomen?

 – Hoe zou een kat met stress geholpen kunnen worden 

Acute stress dat gebeurt als er bijvoorbeeld in de groep een nieuwe kat zijn intrede doet of een vreemde kat in de tuin, enz. Het dier reageert direct. Maar zo gauw alles weer rustig is, het “gevaar geweken” is de stress ook voorbij.

Chronische stress, kat is constant op zijn hoede en is moeilijk relaxt te krijgen, ook al lijkt het we zo. 

Hormoon dat vrijkomt is het stresshormoon (cortisol)? 

Het stresshormoon wordt in het lichaam aangemaakt en is dus altijd aanwezig, het is zaak om dit zo laag mogelijk te houden.

Stress voorkomen- door veel verstopruimtes te creëren, rust voor de kat, kat in nieuwe situaties rustig laten wennen. 

Een kat met stress kan met reguliere medicatie en evt homeopathisch bijv. Rescue,  Feliway, en het bovenstaande

 

 

 

Lichaamstaal

 

Een onzekere kat kruipt in elkaar en deinst terug als je je hand naar hem/haar uitstrekt.
Vaak worden de oren een beetje naar achteren gehouden en de ogen half dichtgeknepen. Ze kunnen eventueel ook blazen naar je. Is een kat echt kwaad en dus bereid om aan te vallen dan maakt ze zich groot, kromt de rug, zet de haren overeind en houdt de oren plat naar achteren. Soms sperren ze zelfs hun bek wijd open om de tanden te tonen. De ogen zijn wijdopen en de pupillen zijn groot. De kat kan blazen en zelfs grommen naar je. Van terugdeinzen is nu geen sprake meer! Een kat die blij is om je te zien, komt met opgeheven staart en opgerichte oren naar je toe, wrijft langs je benen en geeft kopjes.
Een zacht zwaaiende staart is een teken van een goed humeur, maar een kat die snel heen en weer slaat met zijn staart of staartpunt is geagiteerd. Ze doen dit bijvoorbeeld als ze loeren naar een prooi, maar ook vlak voordat ze agressief worden of tot de aanval overgaan. Waarschijnlijk moeten we dit “kwispelen” beschouwen als een soort ingehouden “agressie” of ergernisSmakken of kwijlen kunnen uitingen zijn van angst of stress.
Spinnen is een uiting van genoegen, maar het is waarschijnlijk ook een middel voor de kat om zich juist prettiger te gaan voelen onder bepaalde omstandigheden. We moeten ons in onze relatie tot katten realiseren dat katten ons zien als een soort moederpoezen en niet zoals bij honden het geval is als lid van de roedel. Als het goed is, dan hebben kittens veel geleerd van hun moeder wat betreft spelen, jagen, sociaal contact, zindelijkheid en dergelijke. Vooral kittens die te vroeg bij hun moeder weggegaan zijn (eerder dan op de leeftijd van 9 weken), zijn vaak onvoldoende opgevoed door hun moeder en zullen vaker probleemgedrag vertonen. Ook kittens van poezen die niet in huis leven (zwerfkatten, stalkatten) zullen eerder probleemgedrag vertonen, omdat ze onvoldoende gesocialiseerd zijn naar mensen toe en mogelijk zelfs geleerd hebben van hun moeder dat mensen eng zijn.

 

Angst/Nervositeit

 

Sommige katten vertonen zeer onzeker en angstig gedrag. Soms alleen in bepaalde situaties, bijvoorbeeld als er bezoek komt, maar soms ook bij het minste of geringste geluid of bij eigenlijk hele gebeurtenissen in huis. Deze katten spenderen soms het grootste deel van hun tijd onder de meubels of boven op de kast uit angst of onzekerheid.
Deze katten vluchten weg van een situatie waarin ze zich bedreigd voelen naar een plaats waar ze zich veilig voelen en worden eigenlijk direct beloond voor dit gedrag. Niemand kan bij hen komen en de kat voelt zich veilig in zijn schuilplaats. Hij/zij heeft zichzelf “gered”. Niet altijd is het even duidelijk waar dit gedrag vandaan komt. Het is mogelijk dat een kat verkeerde ervaringen heeft opgedaan met bepaalde situaties of mensen in het verleden. Het kan ook voortkomen uit een slechte socialisatie. Met wat geduld en tact is dit gedrag wel weer af te leren. We moeten proberen de kat te leren dat bepaalde situaties niet bedreigend en eng zijn. We kunnen dit het beste doen door de kat in een bench in de hoek van de huiskamer te zetten. De bench moet gedeeltelijk afgedekt worden door een deken, zodat de kat zich beschermd voelt en toch naar de “boze buitenwereld” kan gluren aan 1 zijde van de bench. Geef de kat wat lekkers te eten in de bench. Laat de kat op deze manier geleidelijk aan wennen aan de normale geluiden en gebeurtenissen in huis. Als de kat zich wat meer op haar gemak voelt, nodig dan een vriend of kennis uit om langs te komen. Zorg dat de kat in de bench zit als deze “vreemde” binnen komt. Laat deze persoon de kat wat lekkers geven en rustig tegen de kat praten. Forceer geen nader contact. Als de kat volledig op zijn/haar gemak lijkt, laat hem/haar dan een keer uit de bench in de woonkamer als er bezoek komt. Vraag het bezoek om zich niet al te luidruchtig en druk te gedragen en de kat verder te negeren. Zorg ervoor dat de kat het bezoek vanuit een veilige plek (zet bijvoorbeeld de bench open in de kamer) kan bekijken en beloon goed gedrag met wat lekkers. Het afleren van angst vergt tijd en geduld, forceer niets en neem pas de volgende stap als de kat aangeeft daaraan toe te zijn!

 

Sproeien/Plassen in huis

 

   Een veel voorkomend probleem is plassen of sproeien in huis. Met sproeien wordt het staand recht naar achteren plassen met de staart trillend omhoog bedoeld. In tegenstelling tot wat veel mensen denken komt het niet alleen bij katers, maar ook bij poezen voor. Sproeien is eigenlijk altijd een gedragsprobleem. Plassen in huis (zittende houding) kan te maken hebben met lichamelijke problemen (nierprobleem, blaasontsteking), maar is heel vaak een gedragsprobleem. In huis plassen of sproeien is een uiting van stress. In feite kan alles wat de kat zijn/haar vertrouwen in de omgeving doet verliezen stress veroorzaken. Maar ook andere emotionele storingen kan plas/sproeigedrag veroorzaken. Denk hierbij aan boosheid, dominantie, jaloezie, competitie etc.

* Hooghartig
* Trots
* Geen agressie, behalve naar kittens (correctie)
* ‘Lion king”: regeert met zijn ogen
* Eist aandacht op van eigenaar/bezoek
* Dominant Hyoscyamus* Hysterische angst
* Angstagressie
* Agressie met krijsen, van zich af plasssen/poepen etc.
* Jaloezie Nux vomica* Traumatische ervaring
* Stress
* Prikkelbaarheid
* Overgevoelig voor geluiden
* Ongeduldig Chamomilla* Vechten
* Zeer onverdraagzaam
* Wil niet aangeraakt/opgepakt worden
* Chagrijnig
* Verwend kind
* DrammerigSepia* Nukkig
* Prikkelbaarheid
* Krengetje naar mens en dier
* Geen angst
* ‘Blijf van mijn lijf” type Belladonna* Kwajongen, ‘Pietje bel”
* Druk, veel energie
* Frustratie als hij energie niet kwijt kan
* (te) wild spelen
* Plotselinge angst
* Minder felle agressie dan Stramonium of Hyoscyamus 

 

Onverdraagzaamheid onderling

 

Katten zijn van nature solitaire dieren. Ze kunnen daarom moeite hebben met het delen van hun territorium met andere katten. Het introduceren van een nieuwe kat in huis kan dan ook wel eens problemen opleveren. Maar ook katten die al jaren samen in één huis leven kunnen zich plotseling onverdraagzaam gaan gedragen naar elkaar. Als er meerdere katten in één huis leven is het vanbelang dat iedere kat min of meer een eigen slaapplaats heeft. Je kunt een kat natuurlijk niet dwingen om op een bepaalde plek te slapen, maar zorg in ieder geval dat iedere kat zijn/haar eigen plekje kan kiezen.
Katten zitten graag hoog, bijvoorbeeld op een krab/klimpaal of op een plank of vensterbank, verder houden ze van warme en relatief rustige plekken; houd daar rekening mee. Zorg ook voor voldoende kattenbakken in huis als er meerdere katten rondlopen.
Bij het introduceren van een nieuwe kat, is het zaak om de katten heel geleidelijk te laten wennen aan de nieuwe situatie. Zet de nieuwe kat eerst een paar dagen apart; het liefst in een aparte kamer. Zo kan de nieuwe kat alvast wennen aan de mensen in huis en aan de geuren en geluiden in het (voor deze kat nieuwe) huis, zonder dat er ook nog eens de stress is van het wennen aan zijn soortgenoten. De andere katten zullen al wel de geur en mogelijk geluiden van de nieuwe kat kunnen oppikken en zo ook alvast een beetje wennen aan de nieuwkomer. Geef de katten die al in huis waren in deze periode veel aandacht en verwen hen een beetje met extra lekkere hapjes. Zo voorkom je jaloezie.Als de kat min of meer vertrouwd is met zijn/haar nieuwe omgeving, dan kan de kat geïntroduceerd worden bij zijn/haar nieuwe soortgenoten. Zet de nieuwe kat in een bench in de huiskamer of zorg in ieder geval dat hij/zij een schuilplaats heeft om in weg te kruipen (bv. een kartonnen doos). Houd er rekening mee dat er in het begin behoorlijk tegen elkaar geblazen en gegromd zal worden. Als de katten maar van elkaar weg kunnen zullen er echter niet snel serieuze gevechten ontstaan.Zodra er enigszins acceptatie is onderling geef de katten dan in dezelfde ruimte iets lekkers te eten. Plaats wel een groot voorwerp tussen de nieuwe kat en de andere kat(ten) in om een te directe confrontatie te voorkomen. Langzamerhand zullen de katten elkaar gaan associëren met hun favoriete voer en elkaar steeds beter gaan accepteren. De voerbakjes kunnen dan steeds dichter bij elkaar komen te staan. Ook spelgedrag uitlokken met de nieuwkomer erbij (speeltje aan een touwtje) wil in dit stadium nog wel eens helpen.

 

Homeopathie

 

Tot slot een overzicht van enkele homeopathische middelen die ingezet kunnen worden bij katten met gedragsproblemen: Bachbloesem is een goede remedie. 

Bedenk dat we altijd het best passende middel moeten proberen te vinden. Dat betekent dat we zoveel mogelijk symptomen en kenmerken van de kat in kwestie moeten zien te verzamelen (gedrag, karakter, lichamelijk, algemeen). Dat zal, zeker bij katten, niet altijd meevallen. En zelfs als het wel lukt om het best passende middel te vinden, dan nog mogen we geen wonderen verwachten van homeopathische middelen bij de diverse problemen. Het inzetten van een homeopathisch middel moet dan ook altijd vergezeld gaan van bovenstaande tips en maatregelen. En verder: geduld, geduld, geduld…

Stramonium

* Onzekerheid, angst
* Ontregeling van het vertrouwde leven (verhuizing, verbouwing, verlies huisgenoot)
* Ervaart bekende dingen als bedreigend
* Verminderd inschattingsvermogen
* Misspringen
* Aanhankelijk
* Plotselinge, felle agressie zonder enige waarschuwing bij gevoel van bedreiging en dat is al gauw.
* Veel miauwen, ook ‘s nachts, bang in donker
* Sproeien/ plassen in huis
* Durft niet naar buiten (bedreiging!) Lachesis* Jaloezie
* Achterbaks, sneaky
* Ruzie zoeken
* Verdraagt geen halsbandje
* De door Lachesis kat belaagde huisgenoot katsproeit/plast in huis
* Agressie als andere kat aangehaald wordt: jaloezie!!
* Vaak zijn klachten linkszijdig.